เศษอาหารคืออะไร เหตุใดจึงเป็นปัญหา และ ทางออกที่ดีที่สุดสำหรับเศษอาหารคืออะไร?

เชื่อว่าหลายคนต้องเคยได้ยินเรื่องปัญหาโลกร้อนกันมากแล้ว โดยส่วนใหญ่มุ่งเน้นไปด้านขยะพลาสติก เนื่องจากกระบวนการย่อยสลายที่ใช้ระยะเวลานาน จนส่งผลกระทบต่อสภาพสิ่งแวดล้อม แต่รู้ไหมว่า 1 ใน 3 ที่เป็นปัญหาใหญ่ระดับโลกและส่งผลต่อระบบนิเวศน์ไม่น้อยไปกว่าพลาสติกเลย นั่นคือ “ปัญหาขยะเศษอาหาร” 

เศษอาหารคืออะไร 

เศษอาหารหรือขยะอาหารคือ อาหารที่เหลือจากการบริโภคในครัวเรือน ชุมชน จากการจำหน่ายเชิงพาณิชย์ทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นร้านค้า ร้านอาหาร การใช้ปรุงแต่งเพื่อความสวยงาม หรือการใช้ในทางการเกษตร กระบวนการผลิตทางภาคอุตสาหกรรม หรือแม้แต่การเหลือทิ้งจากการเก็บวัสดุที่ไม่ดีจนทำให้เกิดการเน่าเสีย จนกลายเป็นขยะเศษอาหารนั่นเอง 

ปัญหาเศษอาหารมีผลต่อโลกอย่างไร  

กว่าจะมาเป็นอาหารให้เราทานกันในแต่ละมื้อนั้น ล้วนแต่มีกระบวนการผลิตที่มากกว่าเพียงแค่หนึ่งขั้นตอน เป็นไปในรูปแบบของ Carbon Footprint คือ กระบวนการต่าง ๆ ที่เป็นเหตุให้มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งมีทั้งในกิจกรรมของมนุษย์ ตลอดไปจนถึงวงจรของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ โดยย้อนไปตั้งแต่ต้นกำเนิดของอาหาร ในรูปของภาคการเกษตร เริ่มจากการเพาะปลูก ดูแล รดน้ำใส่ปุ๋ย เก็บเกี่ยว ให้อาหารสัตว์ในฟาร์ม จนกว่าจะได้ผลิตภัณฑ์เป็น ไข่ นม เนย และเนื้อสัตว์ในการนำมาปรุงอาหาร 

ซึ่งทุกขั้นตอนในกระบวนการทั้งหมดที่กล่าวมา ล้วนแต่มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในปริมาณมหาศาล นี่ยังไม่ได้รวมไปถึงเมื่อต้องเข้าสู่กระบวนการผลิตแปรรูปของระบบโรงงานอุตสาหกรรม ก่อนที่จะนำส่งไปจำหน่ายให้กับผู้บริโภค เพื่อนำไปผ่านอีกหลายขั้นตอนสำหรับการปรุงอาหาร จนกว่าจะได้อาหารแต่ละจาน ที่เราทานกันแต่ในละมิ้อ ตั้งแต่ต้นจนจบกระบวนการทั้งหมด ใครคำนวณได้บ้างว่า มีการปล่อย Carbon Footprint ไปแล้วเท่าไร แล้วเราทุกคนไม่ได้ทานอาหารเพียงแค่มื้อเดียวในแต่ละวัน ใช่ไหม? 

ไม่เพียงแค่นั้น เมื่อเราทานอาหารไม่หมด กลายเป็นขยะอาหารที่ถูกนำส่งไปยังบ่อขยะ เพื่อรอถูกกำจัดด้วยการปล่อยให้ย่อยสลายในหลุมฝังกลบ ก่อให้เกิดมลพิษและก๊าซมีเทนที่มีศักยภาพให้เกิดภาวะโลกร้อนร้ายแรงกว่า ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ถึง 25 เท่า! จึงปฏิเสธไม่ได้ว่า เราทุกคนล้วนแต่มีส่วนร่วมในการปล่อยมลพิษ ที่ส่งผลต่อสภาพสิ่งแวดล้อม และยิ่งเรากินอาหารเหลือมากเท่าไร ก็ยิ่งเป็นการเพิ่มก๊าซเรือนกระจกมากขึ้นเท่านั้น ซึ่งปัญหาขยะเศษอาหารล้นโลกนับว่ามีมานาน ส่งผลกระทบต่อภาวะโลกร้อนสะสม จนเกิดสภาพอากาศแปรปรวนสุดขั้ว ภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงกระทันหันอย่างที่หลาย ๆ ประเทศทั่วโลกกำลังเผชิญอยู่ในขณะนี้ ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทย!!

ทำอย่างไรถึงจะเป็นวิธีแก้ปัญหาอาหารเหลือทิ้งที่ยั่งยืน

กรณี Food waste วิธีแก้ปัญหาคือ การปรับพฤติกรรมการกิน ด้วยการวางแผนการบริโภคให้ถูกต้อง โดยมีแนวทางดังต่อไปนี้ 

• วางแผนการกินตั้งแต่การซื้อวัตถุดิบและรายการอาหารเท่าที่จำเป็น ไม่ซื้อตุนมากเกินไปจนต้องทิ้งเพราะอาหารหมดอายุ เนื่องจากทานไม่ทัน 
• อาหารที่มีปริมาณมากจนอาจทานไม่ทัน หาวิธีเก็บรักษาอาหารไว้ได้นานเพื่อลดการเน่าเสีย 
• ตักอาหารเท่าที่กิน อย่าตักเพราะความหิว หากไม่อิ่มค่อยตักเพิ่ม 
• กรณีกินอาหารที่ร้านแล้วกินเหลือ ให้ห่อกลับบ้านเพื่อไม่ให้เกิดขยะเศษอาหาร 
• เลือกบริโภคอาหารที่ได้รับการรับรองฉลาก Carbon Footprint จากองค์กรที่เกี่ยวข้อง 
• อาหารจำพวกโปรตีนอย่าง เนื้อสัตว์ คือ อาหารที่ปล่อยคาร์บอนมากที่สุด โดยเฉพาะเนื้อแกะ และเนื้อวัว ตั้งแต่เรื่องการใช้พื้นที่เยอะในการเลี้ยง 
• กินอาหารบุฟเฟ่ต์ให้น้อยลง เพราะอาหารบุฟเฟ่ต์ทำให้เกิดเศษอาหารมากกว่าอาหารทั่วไป และรายการอาหารส่วนใหญ่เป็นโปรตีนที่มีการปล่อย Carbon Footprint ในอันดับต้น ๆ ของทุกประเภทอาหาร 
• อาหารกระป๋องและอาหารแห้งที่มีระบุวันหมดอายุ “ควรบริโภคก่อน” หรือ BB / BBE ย่อมาจาก Best Before / Best Before End เป็นอาหารที่ยังสามารถทานได้โดยไม่มีอันตรายนับจากวันที่ระบุไว้ เพียงแต่รสชาติ คุณภาพและคุณค่าอาหารอาจเปลี่ยนไปจากเดิม หลายคนมักเข้าใจผิด และทิ้งอาหารก่อนที่มันจะเสียจริง 
• แยกประเภทขยะ โดยแยกขยะเศษอาหารออกจากขยะอื่น แล้วนำเศษอาหารใส่ต้นไม้เพื่อให้เป็นปุ๋ยต่อไป ส่วนขยะอื่นก็สามารถไปรีไซเคิลได้มากขึ้น เพราะไม่มีเศษอาหารปนเปื้อน 

เศษอาหารเหลือทำอะไรได้บ้าง  

เมื่อทำการแยกเศษอาหารออกจากประเภทขยะอื่น ๆ แล้วขยะเศษอาหารประโยชน์ก็ยังสามารถนำไปใช้ต่อได้ และอาจสร้างรายได้ให้โดยที่ใครหลายคนอาจไม่เคยคาดคิดมาก่อน 

• เศษอาหารเลี้ยงสัตว์ ด้วยการนำเศษอาหารที่ยังกินได้ใช้เลี้ยงสัตว์ เช่น หมู เป็ด ไก่ สุนัขหรือแมวจรจัด หรือแม้แต่ส่งต่อคนที่มารับซื้อเศษอาหารเพื่อนำไปแปรรูปเป็นอาหารสัตว์  
• เศษอาหารทำปุ๋ยหมักอินทรีย์ เป็นอาหารออแกนิคให้กับต้นไม้ และน้ำหมักจุลินทรีย์ สามารถใช้รดน้ำต้นไม้ เร่งดอกเร่งผล ปรับโครงสร้างในดิน เพิ่มจุลินทรีย์ดีให้พืชผัก ป้องกันศัตรูพืช และยังใช้ในการดับกลิ่นเหม็นห้องน้ำ ท่อระบายน้ำ หรืออ่างล้างจานได้อีกด้วย 
• เป็นธาตุอาหารเสริม เช่น เปลือกไข่ นำไปโรยในกระถางพืชผัก ป้องกันหอยทาก และยังช่วยเสริมธาตุอาหารให้กับดิน หรือเปลือกถั่วต่าง ๆ ก็เป็นอาหารเสริมที่ช่วยบำรุงพืชผักได้เป็นอย่างดี เป็นต้น 
• ก๊าซชีวภาพจากเศษอาหาร โดยนำไปผ่านกระบวนการหมักขยะอินทรีย์ เพื่อนำไปใช้เป็นพลังงานความร้อน ให้แสงสว่าง ตลอดไปถึงด้านเครื่องยนต์ 

เห็นได้ชัดว่าอาหารเหลือทำอะไรได้บ้าง ซึ่งนอกจากสร้างประโยชน์ให้กับสัตว์อื่นและพืชผักได้แล้ว ยังสามารถสร้างได้ให้อีกด้วย แต่สำหรับวิถีชีวิตคนในเมืองที่ส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ในรูปแบบของตึก และอาคารสูง อีกทั้งยังมีพื้นที่จำกัด ทำให้มีคำถามตามมาว่าอยู่คอนโด ทิ้งเศษอาหารยังไง เพราะไม่มีพื้นที่ให้ขุดหลุมฝัง นอกจากจะใส่ถุงดำแล้วนำไปกองรวมกับส่วนกลางที่ถูกจัดไว้ให้ เพื่อรอให้รถเทศบาลมารับไปยังบ่อขยะ (และก็วนกลับไปยังหัวข้อปัญหาเศษอาหารมีผลต่อโลกอย่างไร) 

สรุป

จากปัญหาเศษอาหารที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและวนกลับมาทำร้ายมวลมนุษย์ แม้ว่าจะมีการรณรงค์มากแค่ไหนก็ตาม แต่ Pian Poin ของคนยุคปัจจุบันคือ รูปแบบการอยู่อาศัยที่มีพื้นที่จำกัด ทำให้การกำจัดขยะค่อนข้างจำกัด ด้วยเหตุนี้จึงมีนวัตกรรมเทคโนโลยีเพื่อให้มาตอบโจทย์กับปัญหา คนเมืองจะทิ้งเศษอาหารที่ไหน ที่ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อมได้มากขึ้น สิ่งนั้นก็คือ Hass food waste compost ซึ่งเป็นเครื่องกำจัดเศษอาหารให้กลายเป็นปุ๋ยออแกนิกสำเร็จรูป ที่ลืมไปได้เลยกับการทำปุ๋ยหมักแบบดั้งเดิม ไม่ต้องยุ่งยากกับขั้นตอนวุ่นวาย ไร้กลิ่นเหม็นเน่าและแมลงรบกวน ช่วยให้เรารักษ์โลกได้ง่ายขึ้น เพียงแค่กดปุ่มคลิกเดียวเท่านั้น! อยากรู้รายละเอียดว่าเจ้าสิ่งนี้ทำอะไรได้บ้าง และช่วยตอบโจทย์กับชีวิตของคุณได้อย่างไร คลิกเลย Hass Thailand แล้วคุณจะได้คำตอบทั้งหมด

ปรับพฤติกรรมการกิน ช่วยลดโลกร้อนได้