ทำไมเราควรแยกขยะก่อนจะทำการทิ้งขยะอันตราย

เมื่อเอ่ยถึงรูปแบบการใช้ชีวิตในยุคปัจจุบัน เรามีสิ่งอำนวยความสะดวก และวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ อยู่ในระบบชีวิตมากขึ้น และเมื่อหลังจากการใช้งานเสร็จสิ้น เราก็จะทิ้งในส่วนวัสดุหรือภาชนะที่ไม่ใช้งานหรือไม่ต้องการอีกต่อไป ในรูปของ “ขยะ” โดยที่เราทิ้งกันในแต่ละวัน มี “ขยะอันตราย” หรือ Hazardous Waste ที่มีอันตรายต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมด้วยเช่นกัน 

ขยะอันตราย คือ วัสดุและภาชนะบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ ที่เราไม่ใช้หรือไม่ต้องการแล้ว ซึ่งมีการปนเปื้อนสารเคมีอันตราย ไม่ว่าจะเป็นการทิ้งขยะติดเชื้อ ขยะสารเคมีกัดกร่อน วัตถุไวไฟ ที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่สิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมได้ จึงต้องมีการจัดการวัสดุอันตรายเหล่านี้ให้ถูกต้อง เพื่อความปลอดภัยร่วมกัน 

ขยะอันตรายมีอะไรบ้าง 

ขยะอันตรายรวมไปถึงขยะมีพิษต่าง ๆ มีหลากหลายด้วยกัน เช่น 

• น้ำยาขัดกระจก : มีสารพิษที่เป็นสารกัดกร่อน เป็นอันตรายต่อระบบหายใจ และก่อให้เกิดการระคายเคืองได้เช่นกัน (สามารถหลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาขัดกระจกด้วยการใช้น้ำส้มสายชูแทน โดยผสมน้ำส้มสายชูกับน้ำเปล่า แล้วนำกระดาษหนังสือพิมพ์หรือผ้าขนหนูเนื้อนุ่ม ๆ ชุบให้หมาด ก่อนนำไปเช็ดและถูกระจกตามปกติ) 

• น้ำยาขัดห้องน้ำ น้ำยาทำความสะอาดสุขภัณฑ์ : ซึ่งมีส่วนผสมของสารกัดกร่อนที่มีพิษเป็นอันตรายต่อระบบหายใจ และเยื่อบุต่าง ๆ หากได้รับการสูดดมในปริมาณมาก หรือมีการสัมผัสโดน ก็จะเกิดการระคายเคือง (สามารถหลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาล้างห้องน้ำโดยการใช้น้ำสบู่ หรือน้ำส้มสายชูผสมน้ำทำความสะอาดห้องน้ำและสุขภัณฑ์) 

• ยากำจัดมดและแมลง ยาเบื่อหนู กาวดักหนู : อุปกรณ์และสารพิษต่าง ๆ เหล่านี้ ล้วนแต่มีสารอันตรายและเป็นพิษต่อสุขภาพ ดังนั้นสิ่งเหล่านี้จะไม่จำเป็นต้องใช้หากมีการดูแลบ้านให้สะอาด มีวิธีกำจัดเศษขยะอาหารให้ไร้มดและแมลงสาบมากวนใจ ทั้งลดความเสี่ยงอันตรายขณะใช้ และยังช่วยมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

• ยาขัดรองเท้า : ในยาขัดรองเท้าทุกชนิด จะมีส่วนผสมของสารเคมีที่มีพิษ และเป็นสารไวไฟ ที่จะก่อให้เกิดอันตรายกับสุขภาพ (สามารถเปลี่ยนไปใช้วาสลีนขัดรองเท้าให้เงางามได้เช่นกัน) 

• แบตเตอรี่ : ด้วยตัวแบตเตอรี่นั้นทำจากสังกะสี คาร์บอน และโลหะอันตรายอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นแบตเตอรี่โทรศัพท์มือถือ แบตเตอรี่รถยนต์หมดอายุการใช้งาน ซึ่งต้องใช้ความระมัดระวังสูง ควรเก็บไว้ให้ห่างจากระบบไฟฟ้า เลือกใช้แบตเตอรี่ที่ชาร์จไฟได้อีก หรือใช้พลังงานแสงอาทิตย์ทดแทนได้ยิ่งดี 

• ถ่านไฟฉาย ถ่านกระดุม ถ่านก้อนแบน และ หลอดไฟชนิดต่าง ๆ : ของใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าเหล่านี้จะมีส่วนประกอบของสารโลหะหนัก อย่าง ปรอท และ ตะกั่ว ที่จะกลายเป็นมลพิษต่ออากาศ น้ำ และดิน ส่งผลต่อระบบสิ่งมีชีวิตทุกประเภท โดยเฉพาะ คนเก็บขยะ และผู้ที่อยู่อาศัยใกล้จุดทิ้งขยะอันตรายต่าง ๆ เหล่านี้ 

นอกจากนี้ยังมี กระป๋องสี กระป๋องสเปรย์ ภาชนะบรรจุเครื่องสำอาง น้ำยาย้อมผม น้ำยาล้างเล็บ ถังบรรจุสารเคมี ถังบรรจุปุ๋ย ภาชนะบรรจุน้ำมัน ตลับหมึกทุกประเภท ยาหมดอายุทุกชนิด ปรอทวัดไข้ หน้ากากอนามัย อุปกรณ์เครื่องมือแพทย์ต่าง ๆ 

วิธีทิ้งขยะอันตราย ขยะมีพิษ และวัตถุไวไฟ 

การคัดแยกขยะอันตราย ควรรวบรวมในประเภทเดียวกันใส่ถุงขยะ ถุงดำ หรือถุงพลาสติก แล้วเขียนข้อความระบุไว้ข้างถุงให้ตรงกับชนิดของขยะ เช่น “ขยะมีพิษ” “ขยะอันตราย” “ขยะสารเคมี” “ขยะไวไฟ” “หน้ากากอนามัย” “ขยะเศษแก้ว ของมีคม” เป็นต้น และการทิ้งขยะให้ถูกที่ คือทิ้งในภาชนะรองรับขยะอันตรายที่กำหนด เพื่อให้เจ้าหน้าที่ หรือคนเก็บขยะสามารถมองเห็นชัดเจน และเพิ่มความระมัดระวังในการเก็บ ลดความเสี่ยงอันตรายแก่เจ้าหน้าที่ และยังง่ายต่อการแยกประเภทขยะต่าง ๆ เพื่อนำไปกำจัดได้อย่างถูกต้อง ลดโอกาสสารพิษปนเปื้อนกับขยะทั่วไป ทำให้สามารถนำขยะรีไซเคิลกลับมาใช้ได้อีก ลดการปนเปื้อนลงดินและแหล่งน้ำต่าง ๆ ที่จะส่งผลต่อสุขภาพชีวิตส่วนรวม เช่น 

• วิธีทิ้งถ่านไฟฉาย : รวบรวมถ่านแต่ละประเภทเก็บใส่ถุงขยะรวมกัน เขียนข้อความข้างถุงให้เห็นชัดเจน “ถ่านไฟฉายใช้แล้ว” และทิ้งในจุดทิ้งขยะที่กำหนด เช่น สารไวไฟ ขยะอันตราย เป็นต้น 
• วิธีทิ้งหลอดไฟ : นำหลอดไฟที่จะทิ้งใส่ปลอกกระดาษที่เคยใส่มาตอนซื้อ หรือห่อด้วยกระดาษหลาย ๆ ชั้น เพื่อป้องกันหลอดแตกหักจนอาจเกิดอันตรายได้ จากนั้นเขียนข้อความระบุให้เห็นชัดเจน “หลอดไฟใช้แล้ว” ก่อนนำไปทิ้งที่จุดทิ้งขยะอันตราย 
• วิธีทิ้งเศษแก้ว มีด ของมีคม : นำกระดาษห่อเศษแก้ว มีด หรือของมีคมหลาย ๆ ชั้น จนกว่าจะมั่นใจว่าจะไม่เป็นอันตรายต่อคนเก็บขยะ แล้วเขียนระบุให้เห็นชัดเจน “ขยะเศษแก้ว” “ใบมีด” ฯลฯ แล้วจึงนำไปทิ้งยังถังขยะที่ระบุขยะอันตราย หรือถ้าไม่มีจุดทิ้งขยะอันตรายใกล้ฉัน อาจหาปากกาหมึกสีแดงเขียนให้เห็นเด่นชัด 

การจัดการขยะอันตรายชุมชน มีประโยชน์อย่างไร 

• สามารถนำขยะอันตรายไปกำจัดได้อย่างถูกวิธี ไม่ให้รั่วซึมลงแหล่งน้ำหรือชั้นผิวดิน 
• ลดความเสี่ยงมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ทำให้คุณภาพชีวิตส่วนรวมดีขึ้น
• การแยกขยะอันตราย เช่น ยา สารเคมีต่าง ๆ พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
• สามารถนำขยะรีไซเคิลกลับมาใช้ได้อีก ลดปริมาณขยะล้นโลก 
• การกำจัดขยะถูกต้องตามประเภทต่าง ๆ จะช่วยลดงบประมาณ ทำให้นำงบส่วนนี้ไปพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านอื่น ๆ  

เห็นได้ว่าพวกเรานั้นใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางมลพิษของขยะอันตราย ที่ส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตเรามากมาย ซึ่งทุกอย่างนั้นล้วนแต่อยู่ใกล้ตัวในทุกขณะ ดังนั้น เราควรช่วยกันแยกขยะอันตรายก่อนนำไปทิ้งแหล่งกำจัดขยะ เพื่อลดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมและช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นอย่างยั่งยืน